کد مطلب:113838 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:133

تعریف کل نگری «تفکر سیستمیک»











یكی از طرح های زیبا و ارزشمند آموزشی «طرح كل نگری» است كه در سراسر مباحث نهج البلاغه بچشم می خورد و اصولا دیدگاه نهج البلاغه، یك دیدگاه جامع و كاملی است كه جهان و انسان را آنگونه كه هستند و باید باشند می نگرد.

در طرح كل نگری یا تفكر سیستمیك، نهج البلاغه جهان را یك مجموعه ی منظم و یك سیستم دقیق و هماهنگ می نگرد و معرفی می كند كه در این نظام احسن و هماهنگ:

جزءها و ذره ها با جزءها و ذره ها در ارتباطند

جزءها و ذره ها با مجموعه های حیاتی منظم نیز رابطه دارند

و مجموعه های منظم با دیگر مجموعه های منظم در وحدت و همكاری بسر می برند

بی نهایت كوچك با بی نهایت بزرگ در ارتباط است

و بی نهایت بزرگ با بی نهایت كوچك نیز هماهنگ و همكاری دارد

و كل نظام هستی یك مجموعه ی منظم و هماهنگ می باشند كل نگری و تفكر سیستمیك یعنی كل مجموعه را دیدن و به محصول عالی آن و اهداف تكاملی آن نگریستن و در رابطه با بررسی

[صفحه 121]

همه ی جوانب این نظام احسن الهی نتیجه گرفتن، بگونه ای كه از قضاوتهای تك بعدی بپرهیزیم و جهان را آنگونه كه هست بنگریم زیرا:


اگر یك ذره را بر گیری از جای
خلل یاب همه عالم سرا پای


در این رابطه امام علی (ع) می فرماید:

فتم خلقه بامره و اذعن لطاعته فاجاب و لم یدافع و انقاد و لم ینازع

(خلقت و آفرینش موجودات تنها با فرمان خداوند بزرگ آغاز و كامل گردید و همه موجودات جهان به اطاعتش اعتراف دارند و فرمانش را اطاعت كردند و رد نكردند و رام و تسلیم او گردیدند و به مخالفت برنخاستند)[1].


صفحه 121.








    1. خطبه 3:155 نهج البلاغه المعجم المفهرس.